VanJufMarjan

Nieuwsbegrip – Planetarium

Marjan 1526 Views 0 Comments bewegend leren, nieuwsbegrip, planetarium, woordenschat

Deze week gaat de nieuwsbegriptekst over het Planetarium in Franeker. De tekst is deze week een blokles, dus kan je met deze tekst alle kanten op. Daarom heb ik deze week uit de tekst weer woorden weggelaten. Kinderen moeten op zoek naar de woorden en deze op de goede plek in de tekst plaatsen. Nieuwsbegrip – planetarium

De les

Omdat we nog aan het begin van het schooljaar zitten, en ik toch wel wat zwakke lezers in de groep heb, start ik deze keer met het laten zien van het jeugdjournaal bij de tekst van deze week. Zo weten de kinderen waar de tekst over gaat. Ook zijn er dan gelijk al wat moeilijke woorden voor de kinderen duidelijk geworden.

Daarna krijgen de kinderen van mij de tekst waar ik negen woorden uit heb gehaald. Deze woorden heb ik op kaartjes gezet. In tweetallen gaan de kinderen eerst de tekst lezen en samen bedenken welke woorden op de lege plekken moeten komen. De kaartjes met de woorden vind je in het bestand onderaan deze blog. Let wel dat deze woorden uit de A-tekst komen. Met de B-tekst kun je natuurlijk iets soortgelijks doen. Wij hebben deze keer deze tekst met groep 5 t/m 8 samen gedaan, waarbij we kinderen van groep 7/8 lieten samenwerken met groep 5/6.

Zodra de kinderen de tekst hebben gelezen mogen ze op zoek gaan naar de woorden. Ik heb de woorden in verschillende kleuren gekopieerd en uitgeknipt. Deze heb ik bij elkaar in een beker verstopt (bij mooi weer kan dit buiten). Elk tweetal krijgt een kleur toegewezen. Deze kinderen mogen uit de bekers alleen deze kleur woorden meenemen. Zo weet je zeker dat een tweetal meerdere keren een kaartje met dezelfde woorden meeneemt. Op deze manier hebben de kinderen ook even een moment tijdens deze les dat ze kunnen bewegen.

Hebben ze alle negen woorden gevonden, dan kunnen ze deze in de tekst gaan inpassen. Hadden ze dezelfde woorden bedacht, of komen er nu hele andere woorden? Heel mooi is hoe er hier fijn samengewerkt wordt door de kinderen.

De woorden

De volgende woorden heb ik uit de tekst gehaald en staan op de kaartjes (let op dit is de A-tekst):

regel 1: planeten
regel 7: Friesland
regel 10: sterren en planeten
regel 14: zonnestelsel
regel 19: planetarium
regel 25: Nederland
regel 29: museum
regel 32 monumenten
regel 33: Werelderfgoedlijst

Het bestand

01 – Nieuwsbegrip – Planetarium

Algemeen Nieuwsbegrip Lesideeën Nieuwsbegrip Ophelderen

Nieuwsbegrip – chronologische volgorde

Marjan 490 Views 0 Comments basisonderwijs, chronologisch, lezen, nieuwsbegrip, queenelizabeth, tekst

In de Nieuwsbegriptekst van deze week ga ik praten met de kinderen over de chronologische volgorde in een tekst. Wat is dat eigenlijk en hoe kun je dat zichtbaar maken voor de kinderen. Bij de tekst van deze week kun je daarbij de opdracht met de tijdbalk die bij de vragen zit heel goed gebruiken.

Voorbereiding

Ter voorbereiding van deze les heb ik de opdracht van het verbinden van de tijd met de gebeurtenis in Word bewerkt en uitvergroot. Deze heb ik op A3 uitgeprint. (zie de foto’s om een idee te krijgen wat ik bedoel.)
Verder natuurlijk de tekst uitgeprint voor elke leerling en het Nieuwsbegrip jeugdjournaal klaargezet op het digibord.

De les

Deze les zijn we voor de verandering begonnen met het kijken van het journaal. Zo weet iedereen waar het over gaat, en hebben ze een beeld bij wat in de tekst staat geschreven. Daarna lezen we samen de tekst en praten we erover.
Vervolgens maak ik m.b.v. de ijslollystokjes tweetallen. Deze tweetallen geef ik de opdracht om de tijdstippen die op het uitgeprinte worddocument staan te zoeken in de tekst. Ook bekijken ze dan wat er op dat moment gebeurt.
Hebben ze dit gedaan, dan krijgen ze de gebeurtenissen erbij. Deze knippen ze uit en leggen dit achter het goede tijdstip.
De kinderen komen er zo achter dat sommige momenten niet letterlijk in de tekst staan, maar op een andere manier wordt “verteld” in de tekst. Op deze manier leren de kinderen dus kritisch te lezen.

In groep 7/8 bij de B-tekst werden alleen de tiijdstippen/jaartallen gegeven en moesten de kinderen zelf bijschrijven wat er op die momenten gebeurde.

Aan het einde van de les kun je dus in chronologische volgorde met de kinderen bespreken hoe het leven van Queen Elizabeth verlopen is.

Heb je al eens op mijn YURLS-pagina gekeken?

Algemeen Nieuwsbegrip Nieuwsbegrip Ophelderen

Nieuwsbegrip Vendiagram

Marjan 571 Views 0 Comments begrijpendlezen, bewegendleren, juf, meester, nieuwsbegrip, onderwijs, venndiagram

We zijn in het nieuwe schooljaar met Nieuwsbegrip begonnen met een Venndiagram. Met een Venndiagram kunnen kun je verschillen en overeenkomsten vinden in een tekst.

Modellen

Zoals elke les begin ik in groep 5/6 met het modellen van de tekst. Omdat het een nieuwe groep is, is het belangrijk dat je dit weer even heel uitgebreid aanpakt. In de handleiding van Nieuwsbegrip vind je hele goede aanwijzingen hoe je dit goed aanpakt.

Venndiagram

Eén van de opdrachten deze week bij Nieuwsbegrip is dus het Venndiagram. Kinderen zoeken in de tekst overeenkomsten en verschillen tussen de onderwerpen. Deze keer de Olympische Spelen en de Paralympische Spelen.
Omdat ik dit voor de kinderen die de A-tekst lezen toch nog wel erg lastig vind heb ik ze al voor de kinderen op kaartjes getypt. Deze kaartjes kunnen ze dan in zelf op de goede plek in het diagram plakken. Het Diagram heb ik uitgeprint op A3.

De kaartjes heb ik verschillende bekertjes gestopt en verspreid in de klas en daarbuiten. De kinderen werken in tweetallen en om de beurt gaat een kind op zoek naar een kaartje. Met het kaartje komt het terug en samen gaan ze bepalen waar het kaartje moet komen en ze leggen het op de goede plek. Dan gaat het ander kind van het tweetal en herhaalt de procedure zich totdat alle kaartjes gevonden zijn en een plekje hebben gekregen.

De kinderen die de B-tekst lezen gaan wel zelf op zoek naar de verschillen en overeenkomsten. Opmerkelijk is dat er kinderen zijn die met kleurtjes gaan werken. De aparte onderwerpen krijgen een eigen kleur en de overeenkomsten krijgen een andere kleur in de tekst. Daarna worden ze opgeschreven in het Venndiagram.

Afsluiting

Tot slot bespreek je de les met de kinderen. Was het gelukt, waar komt wat, en wat ook heel belangrijk is: Hoe ging de samenwerking? Dat is natuurlijk net zo belangrijk.

Als je nog tijd over hebt, kun je nog de sleutelvragen laten beantwoorden met bijvoorbeeld de wisbordjes.

Een leuke les waarbij er wordt samengewerkt, bewegend leren aanwezig is en begrijpend lezen weer als leuk ervaren wordt door de kinderen.

De bestanden:

Hieronder vind je de bestanden die ik voor de A-tekst heb gebruikt. Voor de B-tekst kun je alleen het Venndiagram gebruiken.

venndiagram

kaartjes venndiagram

Nieuwsbegrip Ophelderen Woordenschat

Nieuwsbegrip – puzzelen met woorden

Marjan 308 Views 0 Comments lezen, nieuwsbegrip, onderwijs, ophelderen, woordenschat

Zo heerlijk om te zien hoe mijn collega ook in groep 4 aan nieuwsbegrip op een andere manier werkt. Nieuwsbegrip – puzzelen met woorden. Bewegend leren en begrijpend lezen ineen.

Puzzelen met woorden

Nadat de tekst is modelend is voorgelezen en er over de tekst is gepraat, krijgen de kinderen de tekst met daaruit allerlei woorden weggelaten.
Mijn collega heeft al deze woorden buiten op het plein in stroken opgeplakt. Bij deze stroken heeft ze een schaar gelegd zodat de kinderen als ze een strook vinden een woordje af kunnen knippen en mee naar binnen kunnen nemen.

De kinderen gaan enthousiast op zoek en knippen de woorden af. De manier van werken is bij elk kind verschillend. De een haalt een woordje op en gaat gelijk kijken of hij in de tekst kan vinden waar het woord hoort, terwijl een ander kind juist eerst alle woorden opzoekt en als hij ze allemaal heeft pas gaat puzzelen.

De woorden in de tekst plakken

De tekst hadden de kinderen gekregen op A3-formaat, zodat de woorden van de stroken ook echt in de tekst konden worden geplakt. De kinderen kijken eerst samen met hun maatje of ze de woorden allebei op dezelfde plek hebben. Zo niet, dan lezen ze het nog eens heel goed om te kijken wat nu het goede is. Zo ontdekken ze samen wat de goede antwoorden moeten zijn.

Aan het einde van de les plakken de kinderen de woorden ook daadwerkelijk in de tekst, en vol trots gingen de kinderen aan het einde van de dag met de tekst in de hand naar huis.

Deze les kun je natuurlijk ook heel goed in de hogere groepen geven!!

Deze les Nieuwsbegrip – puzzelen met woorden heb ik geplaatst bij Nieuwsbegrip, ophelderen van onduidelijkheden, maar ook bij woordenschat. Je kunt ze goed onderbrengen onder beide categoriën.

Nieuwsbegrip Ophelderen Verbanden / Verwijswoorden

Nieuwsbegrip, ophelderen van onduidelijkheden (en verwijswoorden)

Marjan 393 Views 2 Comments begrijpendlezen, eredivisie, nieuwsbegrip, verwijswoorden

Deze week is het leerdoel bij Nieuwsbegrip ophelderen van onduidelijkheden. Nu ben ik van mening dat ik dat elke week al doe, door met de kinderen de tekst te verkennen, het modellen en de moeilijke woorden met elkaar te bespreken. Daarom heb ik deze week besloten om de verwijswoorden weer eens te gaan oefenen. Dit hadden we dit schooljaar namelijk nog niet gedaan, en voor groep 5 is het helemaal nieuw.

Hoe heb ik het aangepakt

Voor deze les heb ik in de teksten per kopje één of twee verwijswoorden gezocht. Deze heb ik in de kopjes verschillende kleuren gegeven. In het eerste kopje rood, in het tweede groen, het derde blauw en de laatste paars. Dit om niet de hele tekst een kleurplaat te laten worden maar wel enige onderscheid te houden in de kopjes.
Met groep 5/6 heb ik herhaald en verteld wat verwijswoorden zijn. Met een voorbeeldzin een leerling uit groep 6 laten vertellen wat het verwijswoord was. Dit ging heel goed.

Ook heb ik ze geleerd dat je door middel van een vraag vaak bij de verwijzing terecht komt. Bijvoorbeeld het woord dat in regel 7 van de A-tekst van deze week: (Dat zijn de maatregelen waar supporters zich aan moeten houden). De vraag die je dan kunt stellen is: Wat zijn de twee belangrijkste maatregelen waar supporters zich aan moeten houden?

Het verloop van de les

Na het Nieuwsbegrip ophelderen van onduidelijkheden in groep 5/6 (A-tekst) hebben we dus eerst uitgelegd wat een verwijswoord is. Daarna heb ik de tekst voor een groot gedeelte gemodeld, en van het eerst kopje samen de verwijzingen benoemd en in dezelfde kleur gekleurd. Daarna zijn de kinderen in tweetallen met de rest van de tekst aan de slag gegaan. De kinderen uit groep 6 namen de kinderen uit groep 5 goed mee, maar vonden het zelf soms ook best lastig. Terwijl ik bij de tweetallen langs ging om te kijken of het goed ging, moest ik ze af en toe even op weg helpen.
In groep 7/8 gaat dit al een stuk beter. Zij kunnen al heel goed vertellen wat verwijswoorden zijn, en hoe ze te vinden.
Na het samenwerken in tweetallen natuurlijk wel even de antwoorden bespreken met de vragen die je erbij kan stellen om bij het goede antwoord te komen en natuurlijk het beantwoorden van de sleutelvragen.

Welke verwijswoorden heb ik gekleurd in de tekst.

In de A-tekst van deze week (week 38 -14 september 2020) heb ik de volgende verwijswoorden gekleurd: Dat (r.7), Die (r. 10), Zij (r. 19), Die (r. 22), Zij (r. 27), Het (r. 33) en Ze (r. 36).

In de B-tekst zijn dat: Dat (r. 7), Dat, (r. 11), Ze (r. 16), ze (r. 17), dat (r. 25), dat (r. 33) en Daar (r. 35)

De AA-tekst in groep 4

Morgen ga ik de AA-tekst weer lezen in groep 4 en het net zo aanpakken als de voorgaande weken, omdat daar nog heel erg de focus op het technisch lezen ligt. We benoemen daarbij weer de titel, de inleiding en de kopjes, zodat de kinderen bekend worden met deze begrippen.

Voor mijn andere Nieuwsbegriplessen kun je klikken op de link Nieuwsbegrip in het menu

Nieuwsbegrip Ophelderen Samenvatten

Nieuwsbegrip – Zoek de goede kopjes

Marjan 387 Views 3 Comments begrijpend lezen, bewegend leren, leesbegrip, nieuwsbegrip, onderwijs

Elke week probeer ik weer iets nieuws te verzinnen voor Nieuwsbegrip. Het is de bedoeling dat de kinderen zinvol met de tekst bezig zijn. Het begrijpen van de tekst, kunnen samenvatten en verbanden vinden zijn daarbij van belang. Deze week heb ik de volgende opdracht bedacht: Nieuwsbegrip – Zoek de kopjes.

Voorbereiding

Bij de nieuwsbegriptekst heb ik de titel, de kopjes en de onderschriften bij de illustraties verwijderd. Voor iedere leerling de tekst uitgeprint. De titel, kopjes en onderschriften heb ik op verschillende kleuren blaadjes geschreven.

De les

Vol verwachting zaten de kinderen klaar. Wat heeft juf deze keer weer bedacht met de tekst? Met de ijslolliestokjes hebben we tweetallen gevormd. Omdat het heerlijk weer was hebben we de les buien gedaan. Elk tweetal ging samen de tekst met de missende onderdelen lezen. Zodra ze hem helemaal hadden gelezen mocht één van het tweetal bij mij komen en een kleur noemen. Ik las de titel, het kopje of het onderschrift voor wat op de genoemde kleur stond. De leerling ging terug met deze informatie en samen probeerden ze dit op de goede plek in de tekst te plaatsen. Dachten ze dat ze het goed hadden gedaan, dan kwam de andere helft van het tweetal een kleur kiezen.

Nieuwsbegrip – Zoek de goede kopjes

De les verliep ontzettend leuk, en was soms ook wel lastig. Soms hadden de kinderen op een plekje in de tekst al wat ingevuld en toen ze een nieuwe kwamen halen ontdekten ze dat ze het misschien toch anders moest. Hierdoor ontstonden leuke discussies bij de tweetallen. Omdat de tweetallen ver uit elkaar zaten, moest er ook nog een stukje bewogen worden. Dit is natuurlijk heerlijk tijdens het leren.

Na bespreken

Toen alle tweetallen klaar waren gingen we in de klas de tekst bespreken. Dit gaf soms wel enige discussie, maar uiteindelijk kwamen we er goed uit. Dan op het digibord de kopjes, titel en onderschriften onthullen om te kijken of we het inderdaad goed hadden.

Kortom, het was weer een hele leuke les waarbij de kinderen weer goed met de tekst bezig zijn geweest. De tekst was bekend. Met elkaar beredeneren waar wat mist. De kinderen waren ook weer erg enthoiusiast. Weer voor herhaling vatbaar dus.

Kijk ook eens op mijn pagina: Nieuwsbegrip, hoe ik de lessen anders geef

Algemeen Nieuwsbegrip Nieuwsbegrip Ophelderen Samenvatten Verbanden / Verwijswoorden Vragen stellen Woordenschat

Nieuwsbegrip: Zelf kiezen

Marjan 299 Views 0 Comments begrijpendlezen, coöperatief, nieuwsbegrip, onderwijs

Deze week hebben we het natuurlijk weer heel anders gedaan. We hebben de kinderen eens bij Nieuwsbegrip zelf laten kiezen. We hebben besproken welke vormen we allemaal al eens gedaan hebben met de tekst, wat de kinderen leuk vonden en op welke manier ze zelf het meest van de tekst leerden.

Nieuwsbegrip: Zelf kiezen

Er kwamen al snel heel veel manieren bij de kinderen op waarvan zij veel hadden geleerd. Wegstrepen van de minder belangrijke dingen in een tekst, een mindmap maken, vragen stellen met de 5 w+h-vragen, het belangrijkste uit de tekst kleuren en samenvatten, maar ook verwijswoorden kleuren en de verwijzing erbij zoeken.

In deze les ben ik niet begonnen met modellen maar heb ik de kinderen zelf aan de slag laten gaan met de tekst op een manier die zij leuk en leerzaam vonden.

Aan de slag

De kinderen gingen fanatiek aan de slag. Er werden quizen gemaakt, gekleurd, weggestreept en er werd zelfs een eigen Nieuwsbegripjournaal voorbereid. Heel leuk om te zien. Alle kinderen waren serieues bezig op hun eigen manier.
Deze week heb ik wel wat extra tijd ingepland om alles ook goed aandacht te geven. Kinderen willen graag hun quiz doen, hun journaal laten zien en hun samenvattingen voorlezen en mindmappen laten zien. Sommige kinderen deden zelfs meerdere verschillende dingen.

Groep 7/8

In groep 7/8 gingen ze zelfs nog een stapje verder. Hier werd met de tekst een reactiespel en een kwartet gemaakt.

Deze en andere lessen Nieuwsbegrip kun je vinden op de pagina: Nieuwsbegrip anders, hoe ik de lessen anders geef.

Nieuwsbegrip Ophelderen Verbanden / Verwijswoorden

Nieuwsbegrip: de relatiecirkel

Marjan 438 Views 0 Comments begrijpend lezen, nieuwsbegrip, onderwijs, relatiecirkel

Afgelopen week hebben we de tekst van nieuwsbegrip behandeld met behulp van de relatiecirkel. Ondanks dat ik mijn lessen anders geef, kijk ik toch vaak wat de handleiding biedt en wat de opdrachten voor de kinderen zijn. Nu zag ik in de handleiding van Nieuwsbegrip: de relatiecirkel, maar ik zag ook enkele opdrachten met meerkeuzevragen in de stijl van de CITO-vraagstelling. Daarom besloot ik in deze les deze onderdelen te verwerken.

De relatiecirkel

De relatiecirkel was voor mij eerlijk gezegd onbekend, maar ik probeer graag nieuwe dingen uit, vandaar dat ik de uitdaging ben aangegaan. Ik dacht eerst dat mijn leerlingen in groep 5/6 het best lastig zouden vinden, maar dat viel achteraf reuze mee. De kinderen konden met behulp van deze cirkel heel goed verbanden leggen tussen de verschillende variabelen uit de tekst.

Bij de tekst die we behandelden ging het over de storm die veel schade had toegebracht. Met de relatiecirkel konden kinderen heel goed met elkaar in gesprek wat oorzaak en gevolg was. Door deze gesprekken kregen de kinderen beter inzicht in de tekst.

In de algemene handleiding van Nieuwsbegrip kun je in bijlage 6 op pagina 73 verdere uitgebreide uitleg vinden over de relatiecirkel.

De les

Natuurlijk liep mijn les wel anders. Ik begin met het modellen van het eerste stukje van de tekst. Daarna heb ik voor het eerst in deze groep de kinderen stukjes laten modellen. Voor sommige kinderen was dit nog best lastig. Tijdens het lezen jezelf dingen afvragen. Bepaalde woorden of gedeeltes hardop uitleggen en vertellen wat je al weet. Als het een leerling niet zo goed afging dan hielpen andere leerlingen erbij door hem of haar vragen te gaan stellen. Dat was weer een heel mooi moment om te zien. Kinderen zijn betrokken bij de tekst, maar willen elkaar ook heel graag helpen.

Vervolgens in tweetallen met de relatiecirkels en de vragen over de tekst aan de gang.

Nabespreken

Erg belangrijk vind ik dat je aan het einde van de les tijd vind om de les te bespreken. Zeker vandaag omdat de relatiecirkel nieuw was. Tijdens het bespreken kom je er dan ook achter dat wat op het antwoordblad goed is, maar dat de kinderen zelf ook relaties legden die ze goed konden onderbouwen. Natuurlijk reken ik zoiets dan niet fout!!

Kijk ook eens op de pagina: Nieuwsbegrip: hoe ik mijn lessen anders geef.

Nieuwsbegrip Ophelderen

Ook deze week deed ik de les Nieuwsbegrip weer net even anders.

Marjan 415 Views 0 Comments begrijpend lezen, leesstrategieën, nieuwsbegrip

Deze week was de strategie bij Nieuwsbegrip: ophelderen van onduidelijkheden. De leerlingen kunnen zinnen bedenken waaruit de betekenis van een onbekend of moeilijk woord duidelijk wordt. Dit vinden kinderen best lastig. Vaak weten kinderen wel wat de woorden betekenen, maar kunnen ze het moeilijk anders zeggen. De opdrachten die hierbij hoorden heb ik deze week klassikaal met de kinderen besproken. Door met elkaar te proberen de betekenis door middel van een zin duidelijk te maken kunnen kinderen elkaar heel goed aanvullen.

Tijdbalk maken

De volgende opdracht was een tijdbalk aan te vullen. Ik heb de kinderen echter de opdracht gegeven om vanuit de tekst zelf de tijdbalk te maken. Samen hebben we bedacht waar de tijdbalk voor deze tekst begint. Daarna zijn ze in groepjes van drie met de tekst gaan zitten en kregen tien kaartjes. Ze wisten dus dat de tijdbalk uit tien delen bestond. Deze moesten ze zelf uit de tekst zoeken.

Je ziet dat kinderen eerst de tekst gaan scannen op jaartallen. Deze stukjes zijn dus snel gemaakt. Ook de gesprekken die dan over het onderwerp ontstaan zijn heel leuk. Kinderen hebben elkaar best veel te vertellen over het onderwerp (1oo jaar Zuiderzeewet).

Op een bepaald punt zijn er kaartjes over en moeten ze dus verder gaan lezen en logisch gaan nadenken. Hierdoor wordt de tekst nogmaals onder de loep genomen en wordt er goed gelezen en nagedacht. Termen als een eeuw geleden en veertien jaar geleden moeten worden omgezet in jaartallen. Als de tijdbalk klaar is, kan hij worden opgeplakt en krijgt hij een plekje in de klas.
We bespreken kort de tijdbalk, maar dit is eigenlijk formaliteit.

Enthousiast

De kinderen waren na deze les weer erg enthousiast. “Gaan we volgende week Nieuwsbegrip weer op een andere manier doen?” was de vraag. Nou, als het aan mij ligt wel, maar dan moet ik wel kijken of de les zich ervoor leent.

Lees hier hoe ik de les over de strategie vragen stellen anders aangepakt heb.

Tip: Als er bij Nieuwsbegrip een blokles is, maken wij deze niet, maar gebruiken wij de begrijpend lezen oefenboeken van Junior Einstein. Deze zijn al verkrijgbaar vanaf groep 4. Hierin wordt heel goed de CITO vraagstelling begrijpend lezen geoefend.