zaterdag, september 30, 2023

tips

AlgemeenVakliteratuur

Autisme in de klas. Tips voor leerkracht en leerling.

Wat betekent het om leerlingen met autisme in de klas te hebben. Veel leerkrachten hebben hier vast vragen over. Er is zoveel informatie te vinden hierover, maar een duidelijk overzicht was er nog niet echt, of kon ik niet vinden.
Ik heb nu het boek Autisme in de klas Tips voor leerkracht en leerling gelezen en ben heel enthousiast hierover.
Het boek is verdeeld in vier onderdelen. Ik ga ze allemaal langs om je een beeld te geven hoe het boek in elkaar zit.

Wat is autisme en hoe uit het zich in de klas?

Een stukje theorie over wat autisme nu precies is, en hoe het zich kan uiten. Heel mooi zijn de quotes tussendoor van leerkrachten die een kind met autisme in de klas hebben (“Die leerling let niet op, want hij kijkt niet naar mij.”), maar ook van kinderen met autisme. (“Als de juf boos is en begint te roepen, gaat haar mond echt heel ver open.”)

Hoe ga ik om met autisme in de klas?

Hierin worden verschillende aspecten van het klasgebeuren besproken en hoe je als leerkracht, maar ook als leerling kan bijdragen aan een positieve klassfeer. Zo komen o.a. het lesrooster aan de orde, maar ook planning, huiswerk en instructies. Het is niet de bedoeling dat jij als leerkracht steeds alles aan moet passen, maar dat de leerling leert om te gaan met onverwachte en stressvolle situaties. Er worden hier tips gegeven over hoe jij als leerkracht het verschil maakt en de leerling die het verschil leert maken. Ontzettend handige tips, die niet alleen leerlingen met autisme ten goede komen, maar alle leerlingen in je groep.

Wat verandert er nu voor mij?

Impulsieve reacties vermijden en op zoek gaan naar de oorzaak van het gedrag. Een schema met didactische principes.

Steekkaarten.

Een 17-tal steekkaarten, een soort hulpkaarten hoe bepaalde dingen aan te pakken. Zo is er bijvoorbeeld een steekkaart leerstrategie die helpt bij het leren en een steekkaart presentatie plannen. Elke steekkaart voorzien van doel, en wat belangrijk is. Voor zowel jou als leerkracht als voor de leerling. En ook hier weer. Deze zijn ook prima in te zetten voor alle leerlingen.
De steekkaarten zijn ook te downloaden op de site van de uitgever.

Kortom, een leerzaam en praktisch boek voor als je een leerling met een vorm van autisme in de klas hebt met zeer bruikbare tips.

Met dank aan uitgeverij ACCO voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar.

Cadeauwinkel

Algemeen

8 tips voor als je een kind met ADHD in de klas hebt.

Toen ik begon met lesgeven had je drukke kinderen, maar werd er nog weinig gesproken over ADHD. Nu wordt bij kinderen regelmatig de diagnose ADHD gegeven. Wat kun je doen als je een kind in je groep hebt met deze diagnose.
Nu is natuurlijk elke situatie anders, en zal voor jou niet alles werken, maar ik heb geprobeerd enkele adviezen op een rij te zetten.

1. RUST

Gebruik niet te felle kleuren in je klaslokaal. Dit werkt stimulerend op het kind met ADHD en kan het kind overbelasten waardoor het zich niet kan focussen op zijn werk.

2. ZORG VOOR EEN VEILIGE PLEK

Zorg voor een plek in de klas, of erbuiten waar het kind zich kan terugtrekken. Dit moet een plek zijn waar geen prikkels zijn. Hoe donkerder hoe beter. Een plek om even te vluchten uit de situatie. Overleg dit ook met het kind. Als het dan tot rust is gekomen kan het weer verder. Deze plek kan natuurlijk ook door andere kinderen worden gebruikt.

3. LEER HET KIND KENNEN

Luister naar adviezen van collega’s over hoe om te gaan met het kind. Collega’s die al eerder met het kind hebben gewerkt, weten vaak goed wat wel en wat niet werkt bij een kind. Ook ouders kunnen hierbij een goede hulp zijn. Praat dus met de ouders, maar ook met het kind. Het kind kan zelf vaak heel goed aangeven waar het bij gebaat is.

4. WEET HUN GRENZEN

Er zijn een aantal dingen die kinderen met ADHD briljant doen, sommige dingen zijn moeilijker voor hen. Wees niet blind voor beide. Geef complimenten bij de dingen die ze goed doen. En probeer zo min mogelijk te mopperen maar het kind te helpen op de momenten dat het niet zo goed gaat. Als het even fout gaat, zie dit dan, en weet voor de volgende keer dat je het anders moet doen, of bespreek het met het kind. Misschien wist het zelf niet wat er fout ing, en kun je er samen aan werken.

5. WEES CONSEQUENT

Welke manieren je ook kiest en welke afspraken je ook maakt, blijf er bij, ook al is dit soms lastig.

6. HOUD HET VOLUME LAAG

Geluid werkt ook erg stimulerend op kinderen met ADHD. Stel je eens voor dat er een straaljager overvliegt. Elk hard geluid kan dit effect hebben op een kind met ADHD. Hypergevoeligheid voor aanraking en geluid kan het moeilijk maken voor kinderen met ADHD om zich te concentreren. Het is goed voor iedereen om een kalm en rustig klaslokaal of een leeromgeving te creëren. Tellen vanaf tien geeft iedereen een eerlijke waarschuwing om stil te zijn en geeft je zelf ook de kans om te kalmeren Herhaal totdat het werkt. Het werkt echt. Het schreeuwen of het verhogen van je stem doet het zelden en kan een slechte situatie alleen maar erger maken.

7. BELONEN

Beloon het goede. Een beloning voor een goede dag of een goede week in de vorm van een sticker is enorm spannend voor iedereen.

8. HULPMIDDELEN

Er zijn allerlei materialen op de markt waar een kind met ADHD bij gebaat kan zijn. Een bekende is de fidget-spinner, maar ook het wiebelkussen en de stressbal zie je veel. Spreek wel met het kind af hoe het gebruikt moet worden.

Kortom, adviezen,uit eigen ervaring, gelezen en gehoord,  maar dan kan het soms toch lastig zijn. Blijf ademen en relativeer. Soms kan het je best teveel worden, want je zit zelf ook niet altijd goed in je vel. Tel tot tien, voordat je reageert. Blijf bij je plan en blijf kalm.

Cadeauwinkel

Algemeen

10 Tips voor als er een glutenvrij kind in je klas zit.

SCHRIK!

Ik zit op mijn werk en schrik: Mirthe heeft vandaag niet juf Linde, ze heeft vandaag juf Anna!

Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Mijn 6-jarige dochter heeft vandaag haar eerste dag in groep 3. Haar vader heeft haar vandaag naar school gebracht. Nieuwe klas, nieuwe juffen. Juf Linde kennen we, die weet wie Mirthe is en weet wat haar coeliakie in houdt. Linde neemt zelfs voor mij glutenvrije koekjes mee, als we een ouderraad-vergadering hebben! Maar Anna is nieuw op school. En we hebben zojuist Mirthe aan haar toe vertrouwd, zonder haar ooit gesproken te hebben, zonder verteld te hebben dat Mirthe heel erg ziek kan worden van gluten…

Ik schrik, maar ik besluit mijn kind te vertrouwen. Ik verwacht dat ze het die eerste dag wel redt. Morgenochtend is vroeg genoeg om de juf snel in te lichten en een uitgebreider gesprek aan te vragen.

’s Avonds tijdens het eten vertelt Mirthe: “Ik mocht in de klas vertellen over mijn coeliakie. Maar ik durfde niet en toen heeft de juf het verteld.”
Het blijkt dat juf tijdens de overdracht al over Mirthe’s coeliakie gehoord heeft.

IK BEN GLUTENVRIJ

Ik ben Mirjam en Marjan heeft mij gevraagd om een gastblog te schrijven over mijn dochter met coeliakie.
Op mijn site Ik ben glutenvrij.nl schrijf ik over coeliakie en ons glutenvrije leven. Coeliakie spreek je uit al seu-lia-kie. Het is een auto-immuunziekte, waarbij mensen geen gluten kunnen verdragen. Als ze gluten binnen krijgen (ook al is het maar 1 klein kruimeltje) worden de darmvlokken afgebroken. Het kan zijn dat ze hier gelijk last van hebben (overgeven, diarree, hoofdpijn). Maar het kan ook gevolgen op de langere termijn hebben, zoals voedingstekorten, zwangerschapsproblemen en botontkalking.

Gluten is een eiwit dat zit in o.a. tarwe, rogge, gerst en spelt. Het zit dus in brood, pasta, koekjes en pepernoten. Maar kan ook ‘verstopt zitten’ in heel veel andere producten zoals snoepjes, bouillonblokjes en vlees.
Daarnaast moet iemand met coeliakie goed op kruisbesmetting letten: Een klasgenootje dat niet glutenvrije cakejes trakteert en als laatste jouw glutenvrije cakeje aan je geeft. Of kinderen die een boterham hebben gegeten en meteen daarna in de bouwhoek gaan spelen.

10 Tips voor als er een glutenvrij kind in je klas zit.

Coeliakie is voor de ouders en het kind aanpassen, opletten en voorbereiden. Maar ook de leerkrachten moeten er rekening mee houden. Daarom schrijf ik 10 tips voor leerkrachten met een glutenvrij kind in de klas.

  1. Lees de pagina van de Nederlandse Coeliakie Vereniging: Werkt u op een kinderdagverblijf, BSO of school? en de Richtlijn voor Kinderdagverblijven en Basisscholen.
  2. Vraag zo snel mogelijk een gesprek aan met de ouders van het kind. Samen kunt u bespreken wat er gedaan moet worden om het kind een veilige, glutenvrije omgeving te geven. Bespreek wat er gedaan moet worden en door wie het gedaan wordt (school of ouders). Informeer de ouders ook op tijd als er festiviteiten op school georganiseerd worden, zodat jullie samen kunnen nadenken over een glutenvrij alternatief.
  3. Hang een (geplastificeerd) informatieblad in de klas. Hierop staat een foto van het kind, wat het wel en niet mag hebben en waar verder rekening mee gehouden moet worden. Zo is dit ook voor invalleerkrachten meteen duidelijk.
  4. Vraag de ouders om een traktatietrommeltje. Niet om te trakteren, maar zodat het kind niet met lege handen staat als iemand anders iets trakteert wat hij/zij niet mag hebben.
  5. Bedenk hoe je om gaat met eten in de klas. Is er een grote kans op kruisbesmetting? Moeten de kinderen na het eten hun handen wassen om te voorkomen dat alle potloden onder de gluten zitten? Haal je nog even een bezem door de klas, zodat het kind op de grond kan spelen? Of is het misschien mogelijk om in een ander lokaal te eten?
  6. Ook knutselmaterialen kunnen gluten bevatten…
  7. Informeer de andere kinderen. Leg uit wat coeliakie is, en dat het kind heel erg ziek kan worden van gluten, ook al is het maar 1 klein kruimeltje. Daarom mogen de andere kinderen niet aan haar eten komen. Daarom heeft zij een trommeltje in de klas met snoepjes waar zij uit mag kiezen als er getrakteerd wordt. En daarom moet iedereen zijn handen wassen na het eten. Er zijn ook leuke kinderboeken over coeliakie. En interessante filmpjes, bijvoorbeeld deze Aflevering van het Klokhuis over coeliakie en Bod-e legt uit: Wat is coeliakie?
  8. Overleg met de ouders van het kind of jullie ook de andere ouders gaan informeren.
    Ik maakte een informatiebrief voor klasgenootjes en laat deze elk jaar naar alle ouders sturen. Je kan ook kiezen voor deze kleurplaat voor vriendjes, die ik kreeg van Jeandrine. Daarnaast staan er op de site van de Nederlandse Coeliakie Vereniging nog een voorbeeldbrief. En heb je deze leuke ansichtkaart van Stig al gezien? Jullie kunnen er natuurlijk ook voor kiezen om de andere ouders niet te informeren. Bijvoorbeeld omdat je het kind geen label wilt geven. Of omdat jullie liever niet willen dat iemand anders een traktatie maakt voor het kind. Ik kies ervoor om het wel te doen. Ook vanwege speelafspraakjes.
  9. Het is heel vervelend als er een keer iets verkeerd gaat. Maar het is ook heel menselijk. Vertel het de ouders, zodat ze weten waar hun kind ziek van wordt. En bedenk samen hoe je het een volgende keer kan voorkomen.
  10. Tenslotte: Het lijkt allemaal heel ingewikkeld. Maar in de loop van de tijd zal je merken dat het een automatisme wordt. En met wat samenwerking met de ouders en het kind komt het helemaal goed!

Dank je wel Mirjam dat jij deze tips met ons hebt willen delen!

Kantoor en schoolKantoor en school

Algemeen

5 tips om de aandacht van kinderen vast te houden

Aandacht van kinderen vasthouden. Ik merk in mijn groep dat kinderen regelmatig snel zijn afgeleid, of niet lang geconcentreerd ergens mee bezig kunnen zijn. Ik las op een engelse site hierover een artikel waar ik veel van heb geleerd. Ik probeer dit in dit blog kort samen te vatten, met 5 tips hoe de aandacht van kinderen vast te houden.

Het is algemeen bekend dat de concentratieboog van kinderen erg kort is. Vijf jaar oude kinderen kunnen zich 10 tot 15 minuten concentreren terwijl dit bij 11-jarigen maximaal 25 minuten is.
Kinderen zijn tegenwoordig gewend aan een snel veranderende en stimulerende omgeving. Probeer maar eens een tv-programma voor kinderen te bekijken, dan begrijp je waar kinderen dagelijks mee worden geconfronteerd.
Als leerkracht kan het dan best ingewikkeld zijn om de aandacht van leerlingen vast te houden en ze te blijven boeien

Zorg dat de activiteit past bij de van de kinderen en niet te moeilijk of te gemakkelijk is.

Als je activiteiten niet passen bij de interesses van je kinderen, zullen ze snel afgeleid zijn. Kinderen zullen ook snel opgeven als iets te moeilijk is, maar als iets te gemakkelijk is, zullen ze snel verveeld raken.
Door duidelijk uitlegt wat de bedoeling is en ze verteld wat je van ze verwacht, zullen kinderen gemotiveerd zijn om te leren en houdt ze bij de les (Als je met tien sommen kunt checken of ze iets begrepen hebben, laat ze dan niet 30 sommen maken. Dit motiveert niet).

Laat kinderen kiezen hoe ze willen leren.

Er zijn verschillende manieren om te leren. Sommige kinderen leren beter visueel, terwijl andere kinderen liever luisteren waar andere kinderen weer praktisch beter de leerstof tot zich nemen. Probeer dus kinderen te laten kiezen hoe ze iets willen leren.
Bij mij in de groep moeten de tafels worden geleerd. Sommige kinderen leren deze door ze op te schrijven in hun kladschrift, terwijl andere graag naar de liedjes luisteren waarmee de tafels geleerd kunnen worden. Maar met blokjes leggen kun je ook heel goed de tafels leren.

Onderbreek het werk regelmatig voor een korte stimulerende activiteit.

Het klinkt misschien vreemd, maar onderbreek de les eens om met de kinderen een Energizer te doen. Even in beweging komen, even ontspannen. (even rennen op je plaats, op en neer springen of zing een liedje )
In het begin zal het even duren voor de kinderen weer aan de slag gaan, maar als je het vaker doet, wordt het een gewoonte en zullen de overgangen steeds sneller verlopen. Door de activiteit worden de hersens weer gestimuleerd en gaan de kinderen weer gefocust aan de slag.

Zorg ervoor dat kinderen tijdens het werk even in beweging moeten komen.

Door mogelijkheden in te bouwen dat kinderen tijdens het werken even in beweging moeten komen.  Zorg dat ze tijdens het werk iets moeten gaan halen of laat ze als ze iets afhebben dit gelijk inleveren. Omdat wij werken met tablets laat ik ze ook wel eens hun werk aftekenen op een lijst die voor in de klas hangt. Zo kun je als leerkracht goed bijhouden wie wat gemaakt heeft, en de kinderen zijn weer even in beweging. Ook dit wordt na een tijdje gewoon en zullen de kinderen elkaar hierdoor niet storen.

Beloning doet het ook goed.

Een beloningssteem werkt ook goed bij kinderen. In mijn groep is dat de keuzekast. Als je klaar bent met je taak, mag je werken uit de keuzekast. Hierover heb ik al meerdere artikelen op mijn blog geschreven.

Hebben jullie nog meer tips? Ik hoor ze graag.

Cadeauwinkel