gluten

SCHRIK!

Ik zit op mijn werk en schrik: Mirthe heeft vandaag niet juf Linde, ze heeft vandaag juf Anna!

Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Mijn 6-jarige dochter heeft vandaag haar eerste dag in groep 3. Haar vader heeft haar vandaag naar school gebracht. Nieuwe klas, nieuwe juffen. Juf Linde kennen we, die weet wie Mirthe is en weet wat haar coeliakie in houdt. Linde neemt zelfs voor mij glutenvrije koekjes mee, als we een ouderraad-vergadering hebben! Maar Anna is nieuw op school. En we hebben zojuist Mirthe aan haar toe vertrouwd, zonder haar ooit gesproken te hebben, zonder verteld te hebben dat Mirthe heel erg ziek kan worden van gluten…

Ik schrik, maar ik besluit mijn kind te vertrouwen. Ik verwacht dat ze het die eerste dag wel redt. Morgenochtend is vroeg genoeg om de juf snel in te lichten en een uitgebreider gesprek aan te vragen.

’s Avonds tijdens het eten vertelt Mirthe: “Ik mocht in de klas vertellen over mijn coeliakie. Maar ik durfde niet en toen heeft de juf het verteld.”
Het blijkt dat juf tijdens de overdracht al over Mirthe’s coeliakie gehoord heeft.

IK BEN GLUTENVRIJ

Ik ben Mirjam en Marjan heeft mij gevraagd om een gastblog te schrijven over mijn dochter met coeliakie.
Op mijn site Ik ben glutenvrij.nl schrijf ik over coeliakie en ons glutenvrije leven. Coeliakie spreek je uit al seu-lia-kie. Het is een auto-immuunziekte, waarbij mensen geen gluten kunnen verdragen. Als ze gluten binnen krijgen (ook al is het maar 1 klein kruimeltje) worden de darmvlokken afgebroken. Het kan zijn dat ze hier gelijk last van hebben (overgeven, diarree, hoofdpijn). Maar het kan ook gevolgen op de langere termijn hebben, zoals voedingstekorten, zwangerschapsproblemen en botontkalking.

Gluten is een eiwit dat zit in o.a. tarwe, rogge, gerst en spelt. Het zit dus in brood, pasta, koekjes en pepernoten. Maar kan ook ‘verstopt zitten’ in heel veel andere producten zoals snoepjes, bouillonblokjes en vlees.
Daarnaast moet iemand met coeliakie goed op kruisbesmetting letten: Een klasgenootje dat niet glutenvrije cakejes trakteert en als laatste jouw glutenvrije cakeje aan je geeft. Of kinderen die een boterham hebben gegeten en meteen daarna in de bouwhoek gaan spelen.

10 Tips voor als er een glutenvrij kind in je klas zit.

Coeliakie is voor de ouders en het kind aanpassen, opletten en voorbereiden. Maar ook de leerkrachten moeten er rekening mee houden. Daarom schrijf ik 10 tips voor leerkrachten met een glutenvrij kind in de klas.

1. Lees de pagina van de Nederlandse Coeliakie Vereniging: Werkt u op een kinderdagverblijf, BSO of school? en de Richtlijn voor Kinderdagverblijven en Basisscholen.
2. Vraag zo snel mogelijk een gesprek aan met de ouders van het kind. Samen kunt u bespreken wat er gedaan moet worden om het kind een veilige, glutenvrije omgeving te geven. Bespreek wat er gedaan moet worden en door wie het gedaan wordt (school of ouders). Informeer de ouders ook op tijd als er festiviteiten op school georganiseerd worden, zodat jullie samen kunnen nadenken over een glutenvrij alternatief.
3. Hang een (geplastificeerd) informatieblad in de klas. Hierop staat een foto van het kind, wat het wel en niet mag hebben en waar verder rekening mee gehouden moet worden. Zo is dit ook voor invalleerkrachten meteen duidelijk.
4. Vraag de ouders om een traktatietrommeltje. Niet om te trakteren, maar zodat het kind niet met lege handen staat als iemand anders iets trakteert wat hij/zij niet mag hebben.
5. Bedenk hoe je om gaat met eten in de klas. Is er een grote kans op kruisbesmetting? Moeten de kinderen na het eten hun handen wassen om te voorkomen dat alle potloden onder de gluten zitten? Haal je nog even een bezem door de klas, zodat het kind op de grond kan spelen? Of is het misschien mogelijk om in een ander lokaal te eten?
6. Ook knutselmaterialen kunnen gluten bevatten…
7. Informeer de andere kinderen. Leg uit wat coeliakie is, en dat het kind heel erg ziek kan worden van gluten, ook al is het maar 1 klein kruimeltje. Daarom mogen de andere kinderen niet aan haar eten komen. Daarom heeft zij een trommeltje in de klas met snoepjes waar zij uit mag kiezen als er getrakteerd wordt. En daarom moet iedereen zijn handen wassen na het eten. Er zijn ook leuke kinderboeken over coeliakie. En interessante filmpjes, bijvoorbeeld deze Aflevering van het Klokhuis over coeliakie en Bod-e legt uit: Wat is coeliakie?
8. Overleg met de ouders van het kind of jullie ook de andere ouders gaan informeren.
   Ik maakte een informatiebrief voor klasgenootjes en laat deze elk jaar naar alle ouders sturen. Je kan ook kiezen voor deze kleurplaat voor vriendjes, die ik kreeg van Jeandrine. Daarnaast staan er op de site van de Nederlandse Coeliakie Vereniging nog een voorbeeldbrief. En heb je deze leuke ansichtkaart van Stig al gezien? Jullie kunnen er natuurlijk ook voor kiezen om de andere ouders niet te informeren. Bijvoorbeeld omdat je het kind geen label wilt geven. Of omdat jullie liever niet willen dat iemand anders een traktatie maakt voor het kind. Ik kies ervoor om het wel te doen. Ook vanwege speelafspraakjes.
9. Het is heel vervelend als er een keer iets verkeerd gaat. Maar het is ook heel menselijk. Vertel het de ouders, zodat ze weten waar hun kind ziek van wordt. En bedenk samen hoe je het een volgende keer kan voorkomen.
10. Tenslotte: Het lijkt allemaal heel ingewikkeld. Maar in de loop van de tijd zal je merken dat het een automatisme wordt. En met wat samenwerking met de ouders en het kind komt het helemaal goed!

Dank je wel Mirjam dat jij deze tips met ons hebt willen delen!