VanJufMarjan

Reflect(l)eren in het basisonderwijs

648 Views 3 Comments reflecteren, reflectie, reflectiegesprekken, reflectiepot, reflectievragen

Reflecteren is een term die je steeds vaker hoort binnen het onderwijs. Reflecteren met kinderen is het voeren van gesprekken met kinderen om ze te begeleiden bij het leren. Het boek Reflect(l)eren in het basisonderwijs gaat over wat het betekent voor een school, voor leerkrachten ene voor leerlingen om haan het reflecterend vermogen te werken.

Reflect(l)eren in het basisonderwijs

Het boek bestaat uit twee delen. Een gedeelte theorie en een gedeelte praktijk. In het theoriegedeelte wordt uitgebreid ingegaan op wat reflectie precies is, en hoe reflecteren en leren met elkaar te maken hebben aan de hand van de leercyclus van Kolb en de reflectiecirkel van Korthagen.

In het praktijkgedeelte vinden we hoe je dit kunt gaan toepassen. Het voorbereiden van het reflectiegesprek en hoe het gesprek gaat. De basisprincipes van een gesprek worden gegeven, en deze zijn alleen al heel verhelderend. Enkele termen die hierbij aan de orde komen zijn: Stel vragen, luister, verplaats je, leef je in, stel je oordeel uit, vertrouwen en samen. Ook is het heel belangrijk hoe en welke vragen je stelt.

Fasen van inzicht.

Heel mooi om te lezen is het gedeelte over het reflecterend vermogen van kinderen. Dit reflecterend vermogen maakt een bepaalde ontwikkeling door. Met een trap over de fasen van inzicht op leeftijd wordt dit in beeld gebracht. Je begint heel jong met de omgeving van het kind (wat het meemaakt) tot het rond twaalfjarige leeftijd ontdekt wat het belangrijk vindt (kernwaarden).

Luisteren, werkvormen

Luisteren is ook heel belangrijk tijdens een reflectiegesprek en dan ook actief luisteren. Hoe je actief luistert wordt ook weer in een mooi overzichtje gegeven. Luisteren is meer dan horen, en wat helpt je dan om actief te luisteren.
Ook kun je verschillende werkvormen gebruiken om je gesprek te voeren. Dit zijn heel verassende en verfrissende werkvormen.

Kortom, dit is een heel handig boek als je aan de slag wilt gaan met reflectiegesprekken met kinderen.

Lees ook eens mijn artikel over de reflectiepot. Een pot met vragen die ik in de klas heb en waarmee ik regelmatig met de kinderen reflecteer.

Algemeen

De reflectiepot: de reflectievragen.

1880 Views 7 Comments effectiviteit, reflecteren, reflectie, reflectiepot, samenwerken, samenwerking, verantwoordelijkheid, zelfstandigheid

De reflectiepot: de reflectievragen.

Vorige week schreef ik al over de reflectiepot. Ik heb hier veel leuke reacties op gehad. Veel van jullie willen het ook gaan proberen. In dit blog wil ik verder ingaan op de vragen uit de reflectiepot. Zoals gezegd zitten er vijf soorten vragen in de reflectiepot. Vragen over reflectie, zelfstandigheid, samenwerking en verantwoordelijkheid en effectiviteit . De vragen staan op een kaartje, en elke soort heeft zijn eigen kleur.

Hieronder vind je ze per soort. De kleuren hebben in principe niets te maken met de soort vaag, het is puur gedaan om de vragen te onderscheiden. Zo kun je als je een vraag uit de pot kiest bewuster kiezen voor een bepaalde soort. Soms vraag ik ook aan de kinderen welke soort vraag ze willen beantwoorden. Kinderen weten heel goed zelf wat er goed en minder goed ging, en willen dan bewust een bepaald soort vraag beantwoorden.

Reflectie

Bij deze vragen gaan de kinderen nadenken over hun eigen werk en hun eigen gedrag.

Wat ging vandaag heel goed?
Waar wil je morgen aan gaan werken?
Wat ging minder goed?
Heb je iets van je fouten geleerd? Waarom wel of waarom niet?

Zelfstandigheid

Bij de vragen over zelfstandigheid denken de kinderen na over hoe ze zelfstandig hebben gewerkt.

Hoe ging het zelfstandig werken vandaag?
Hoe vind je het om zelfstandig te werken? Wanneer vind je het fijn en wanneer niet?
Wat deed je als het niet lukte om het werk zelfstandig te maken?

Samenwerking

Deze vragen kunnen gaan over samenwerking in een groepje of een tweetal. Maar ook hoe je tot samenwerking kunt komen. Door bijvoorbeeld om hulp te vragen ontstaat er al een vorm van zelfstandigheid.

Heb je hulp gevraagd of hulp gegeven?
Wat doe je als je een probleem tegenkomt?
Hoe ging het samenwerken met je groepje?
Wat vind je van samenwerken? Wanneer vind je het fijn en wanneer niet?
Hoe ging het samenwerken met je maatje?

Verantwoordelijkheid

Vragen over verantwoordelijkheid. Niet alleen verantwoordelijkheid voor je eigen werk, maar ook voor de materialen die je hebt gebruikt.

Hoe vind je dat je werk eruit ziet? Verzorgd of onverzorgd?
Hoe heb je gewerkt? Ben je serieus bezig geweest?
Hoe ben je met het materiaal omgegaan?
Hoe heb je je werk nagekeken?
Zijn alle materialen die je gebruikt hebt zorgvuldig opgeruimd?
Noem op wat je gebruikt hebt en waar het nu ligt.

Effectiviteit

Bij deze vragen gaat het over het oplossen van problemen, planning en gebruik van de je tijd.

Wat doe je als je een probleem tegenkomt?
Hoe heb je problemen opgelost?
Hoe verliep je planning?
Ben je nog tegen dingen aangelopen?
Hoe heb je je tijd nuttig besteed?

Sommige soorten overlappen elkaar, zoals je misschien wel hebt gemerkt. Dit is onvermijdelijk omdat het allemaal met elkaar te maken heeft.

Deze vragen kun je natuurlijk altijd aanpassen aan je eigen situatie en vragen bij bedenken, maar met deze vragen heb je een goed begin voor een leuke reflectiepot. Ik zou het heel leuk vinden om reacties van jullie te krijgen. Gaan jullie het ook gebruiken, hoe bevalt het, en misschien heb jij ook een vraag die prima in de reflectiepot past. Laat het mij vooral weten.

De vragen kun je onder deze link downloaden: reflectievragen

Algemeen

Reflecteren met kinderen: De reflectiepot!

1198 Views 10 Comments effectiviteit, reflecteren met kinderen, reflectie, reflectiepot, samenwerking, verantwoordelijkheid, zelfstandigheid

Als eerder schreef ik over reflecteren met kinderen en over het reflectiegesprek. In deze blogs ging het vooral over hoe je individueel met kinderen kunt reflecteren. Reflecteren kun je echter ook met de hele groep. Daarvoor gebruiken wij de reflectiepot. Een heel lieve, creatieve collega heeft voor groep 5/6 en groep 7/8 een mooie reflectiepot gemaakt.

Tijdens het werken aan de weektaak hebben we twee keer een reflectiemoment. Halverwege de weektaak (dit is bij ons op vrijdag) en op woensdag als de weektaak af moet zijn. Tijdens deze momenten praten we met de kinderen over hoe het werken met de weektaak gaat/is gegaan.
De kinderen geven aan hoe het gaat met de doelen die deze week op de taak stonden d.m.v. een kleurtje (groen is goed, oranje is dat je nog moet oefenen en rood is als je het nog niet snapt/kan). Ook halen we een vraag uit de reflectiepot.

De reflectiepot.

In de reflectiepot zitten 5 soorten vragen. Vragen over reflectie, zelfstandigheid, samenwerking, verantwoordelijkheid en effectiviteit. De vragen staan op een kaartje, en elke soort heeft zijn eigen kleur. Tijdens een reflectiemoment kun je de vragen uit de pot gebruiken om met de kinderen te reflecteren. Dit doen we niet elke keer. Als ik dingen heb zien gebeuren tijdens de week waar ik het met de kinderen over wil hebben, praat ik er met ze over, en blijft de pot dus dicht. Als de pot wel open gaat, laat ik vaak de kinderen een kaartje trekken, of laat ze een kleur kiezen.

Kinderen vinden het het erg prettig om met de reflectiepot te werken. Reflecteren op je werk/weektaak is best lastig, en als je dit kunt doen aan de hand van een vraag die je kunt beantwoorden gaat dit veel gemakkelijker. Kinderen worden zich ook bewust van het feit dat het niet alleen om het gemaakte werk gaat, maar dat de manier waarop iets tot stand komt ook belangrijk is. Je bent verantwoordelijk voor bepaalde dingen, en zelfstandigheid en samenwerking zijn ook een belangrijk onderdeel. De Daltonleerkrachten onder ons zullen de vijf soorten al wel hebben herkend. Deze termen spelen namelijk ook een belangrijke rol binnen het Daltononderwijs.

Weten welke vragen er in de reflectiepot zitten? Klik dan hier: De reflectiepot: de reflectievragen.