VanJufMarjan

Nieuwsbegrip – de doelen van begrijpend lezen.

Marjan 864 Views 0 Comments begrijpendlezen, juf, kerndoelen, nieuwsbegrip, onderwijs

Nieuwsbegrip – de doelen van begrijpend lezen. Ik krijg regelmatig de vraag aan welke doelen de kinderen nu moeten voldoen als het gaat om begrijpend lezen. Eerlijk gezegd houd ik mij daar niet zo mee bezig. Ik vind het belangrijk dat kinderen plezier hebben in lezen. Dan komt het begrijpend lezen ook wel goed., als de kinderen voldoen aan de voorwaarde dat het technisch lezen goed wordt beheerst. Maar goed, je moet natuurlijk wel ergens naar toe werken, daarom ben ik daar eens wat beter ingedoken.

SLO

Bij SLO kun je de doelen vinden voor het begrijpend lezen bij taalonderwijs. In de kerndoelen basisonderwijs staat beschreven wat jij als leraar aan kennis en vaardigheden moet aanbieden. Er zijn 12 kerndoelen voor het taalonderwijs, verdeeld over drie domeinen (mondeling taalonderwijs, schriftelijk taalonderwijs en taalbeschouwing waaronder strategieën.

Voor schriftelijk taalonderwijs staan ze in de kerndoelen als volgt beschreven:

De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen.
De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen.
De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, en bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale bronnen.
De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten.
De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift,
bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur.
De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten.

Hier kun je natuurlijk heel lastig uithalen wat nu precies de doelen zijn voor begrijpend lezen, daarom ben ik eens gaan kijken hoe Nieuwsbegrip de doelen omschrijft. Zij hebben hiervoor ook de kerndoelen als basis gebruikt.

Nieuwsbegrip

Nieuwsbegrip doet dit dus best uitgebreid. Ik zal proberen het hieronder zo kort en compleet mogelijk te formuleren.

In de middenbouw (niveau AA en A) lezen leerlingen eenvoudige teksten met begrip en kunnen dan leesstrategieën uitvoeren zoals:

het thema bepalen van de tekst en voorkennis activeren
verwijswoorden koppelen
voorspellen
informatie afleiden
verschillende tekstsoorten onderscheiden
de structuur van een verhalende tekst (her)kennen

In de bovenbouw (niveau B) lezen de kinderen minder eenvoudige teksten met begrip en kunnen dan leesstrategieën uitvoeren zoals:

zoeken, selecteren en verwerken van informatie
relaties tussen zinnen en alinea’s afleiden
vragen stellen tijdens het lezen
de hoofdgedachte bepalen en een samenvatting maken
de structuur van een tekst herkennen

Verder omschrijft Nieuwsbegrip ook nog de doelen voor strategisch schrijven, informatieverwerking, leeswoordenschat en reflectie op geschreven taal, maar daar wil ik in dit bericht niet op ingaan. Als hier behoefte naar is, dan hoor ik dat graag in de reacties.

Nieuwsbegrip Anders

Tot zover Nieuwsbegrip – overzicht van de doelen begrijpend lezen. Zoals jullie weten geef ik mijn Nieuwsbegriplessen op een geheel eigen manier. Tijdens deze lessen probeer ik altijd rekening te houden met het doel van de les van die week. Deze lessen beschrijf ik regelmatig op mijn blog. Deze lessen kun je vinden onder het tabblad Nieuwsbegrip.

Reviews Vakliteratuur

Leerlijnen voor het basisonderwijs

Marjan 586 Views 0 Comments basisonderwijs, kerndoelen, leerlijn, onderwijs

Van nieuwleren.nl mocht ik het boek: Leerlijnen voor het basisonderwijs ontvangen. In dit boek wordt een overzicht gegeven van de leerlijnen voor de verschillende vakgebieden in het basisonderwijs. De doelen zijn heel concreet verwoord in de ik-vorm, zodat je er ook gelijk met je leerlingen mee aan de slag kunt gaan.

Werken vanuit leerlijnen

Werken vanuit leerlijnen komt steeds meer in de belangstelling. Op veel scholen wordt gewerkt vanuit de methode, maar men wil graag wat losser komen van de methode. Wil je dit doen, dan moet je wel een goed overzicht hebben van de leerstofdoelen. Met deze leerlijnen die beschreven staan in dit boek, heb je een heel goed overzicht van de doelen per groep, en weet je zeker dat je aan het einde van groep 8 alles behandeld hebt, als je deze kunt afvinken.

Je kunt natuurlijk ook helemaal de methode loslaten. Dan is ook dit boek een fijn naslagwerk. Wel kun je dan de methode als bron gebruiken.

Van daaruit kun je uiteindelijk helemaal werken vanuit leerlijnen. Dit moet echter wel een goed doordachte keuze zijn en door de hele school gedragen worden.

Werken zonder methode

Als de school besloten heeft volledig te gaan werken vanuit leerlijnen en de methode helemaal loslaat, kun je onderwijs op maat bieden. Door met leerlingen in gesprek te gaan kunnen ze hun eigen keuzes maken en reflecteren over hun voortgang. Als je kiest voor deze werkwijze is een overzicht van doelen een belangrijke voorwaarde, en dan is het boek Leerlijnen voor het basisonderwijs een heel mooi boek.

Referentieniveaus

Sinds augustus 2010 is de Wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen van toepassing. Referentieniveaus zorgen dat het voorgezet onderwijs goed aansluit op het basisonderwijs. Het basisniveau 1F is het niveau dat kinderen aan het einde van de basisschool minimaal zouden moeten beheersen. Het doel ligt echter hoger en daarom zijn er 1S doelen voor rekenen en 2F doelen voor taal. Deze liggen hoger dan het 1F- niveau. Deze zijn in het boek dikgedrukt. Op www.leerlijnen.nl kun je verschillende artikelen vinden waarin dit verschil wordt duidelijk gemaakt.

Conclusie

Het boek Leerlijnen in het basisonderwijs is een boek wat ik zeker ga gebruiken. Wij zijn op school ons hierop aan het oriënteren en het compleet loslaten van methodes is een hele stap, maar daar zal dit boek ons zeker bij helpen.
Ook als je hier niet mee bezig bent is dit boek een fijn naslagwerk. Zeker als beginnende leerkracht, omdat je zo snel een overzicht hebt wat er per leerjaar aan de orde komt per vakgebied.

De vakgebieden waarvan de doelen in dit boek beschreven staan zijn: Rekenen, Taal, Engels, Natuur & techniek, Geschiedenis, Aardrijkskunde, Verkeer, Burgerschap, Digitale geletterdheid en Beeldende Vorming.

Met dank aan Maarten van der Steeg van Nieuwleren voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar.