zondag, september 24, 2023

overleggen

Algemeen

Coöperatieve werkvormen 10: Genummerde hoofden

Dit is alweer de volgende coöperatieve werkvorm die ik wil bespreken naar aanleiding van mijn artikel Coöperatieve werkvormen, welke zijn er allemaal, en hoe pas je ze toe? Dit keer de genummerde hoofden. Een erg leuke vorm, omdat de kinderen hier samen gaan overleggen, tot een antwoord moeten komen en dat iedereen dit antwoord moet kunnen onderbouwen, omdat van te voren niet duidelijk is welk kind het antwoord moet geven.

Werkwijze:

Als leerkracht maak je groepjes van ongeveer vier kinderen, en je geeft elk kind een eigen nummer. Je legt uit dat één van de kinderen straks antwoord moet geven, en dat jij als leerkracht kiest welk kind door het noemen van een nummer.
Je stelt een vraag of geeft een opdracht en legt uit dat iedereen in de groep aan het eind van de opdracht het antwoord moet weten en moet kunnen onderbouwen.

Iedere leerling denkt eerst zelf na en schrijft het antwoord op. De verantwoording ligt dus bij elk kind. Je moet allemaal hebben nagedacht over het antwoord. Als ze dit gedaan hebben gaan ze overleggen over het antwoord, en samen komen tot een groepsantwoord. Dit groepsantwoord moet elke kind van de groep kunnen geven en kunnen motiveren. Door het op deze manier te doen gaan kinderen elkaar helpen en motiveren en is ieder kind betrokken bij het proces.

Aan het einde van de opdracht worden de antwoorden klassikaal besproken. Jij als leerkracht noemt een nummer en de kinderen met dat nummer steken hun hand op of komen naar voren om het antwoord te geven en motiveren. Op deze antwoorden wordt weer feedback gegeven door de leerkracht.

Deze werkvorm genummerde hoofden is heel geschikt om toe te passen in groep 7/8, maar in groep 5/6 kun je hier een heel goed begin mee maken. Je past hiervoor de opdrachten wat aan op niveau.  Overleggen, compromissen sluiten en overeenstemming bereiken wordt bij deze werkvorm geoefend.

Voorbeelden:

Taal
Vergroten van de woordenschat; wat betekent…..?
Vragen naar aanleiding van een tekst.

Rekenen
Wat is symmetrie?
Hoeveel ml past er in een dl?
Welke tafelsommen hebben 36 als antwoord?

Zaakvakken
Vragen over een bepaald onderwerp wat aan de orde is of over een film die samen bekeken is.

Algemeen

Coöperatieve werkvormen 5: Duo’s

Duo’s is de volgende coöperatieve werkvorm die ik ga beschrijven in de serie over deze werkvormen. In het artikel Coöperatieve werkvormen, welke zijn er allemaal, en hoe pas je ze toe? heb ik een opsomming gegeven van de werkvormen. Ik wil dit een vervolg geven in een serie artikelen waarin ik dit ga uitbreiden met voorbeelden. Coöperatieve werkvormen zijn heel goed toe te passen in allerlei soorten situaties binnen het onderwijs, het is soms alleen lastig om op ideeën te komen.

Duo’s

Bij duo’s maken tweetallen maken vaak om de beurt één opgave/opdracht. Eén maakt, de ander kijkt en geeft hulp indien nodig. De kinderen denken hardop, zodat de ander weet hoe de opdracht wordt aangepakt. De kinderen geven elkaar complimenten als het goed gaat. Bij een fout antwoord proberen ze samen de oplossing te vinden en praten met elkaar over wat er fout ging.  Bij duo’s kun je natuurlijk ook opdrachten geven die echt samen gedaan moeten worden.

De vaardigheden die de kinderen hier oefenen zijn: overleggen, het eens worden met elkaar, coachen, hulp vragen op elkaar wachten en natuurlijk het geven van complimenten aan elkaar.

Deze werkvorm is geschikt voor zowel open al gesloten vragen, maar ook om lesstof in te oefenen en inzichtvragen en kan bij verschillende vakgebieden worden ingezet:

Rekenen

  • Maak om de beurt een opdracht uit het rekenboek/ op de tablet
  • Tellen met sprongen van (om de beurt)
  • Bouw een gebouw met blokken (met voorbeeld of zonder)
  • Om de beurt een tafel opzeggen, tafelsom uitrekenen.

Taal:

  • Om de beurt een opdracht uit het taalboek maken
  • Vertel om de beurt wat je ziet op een vertelplaat
  • Moeilijke woorden zoeken in een tekst en samen de betekenis achterhalen
  • Stukje tekst lezen en samenvatten, daarna erover praten
  • Bedenk een zin met een lidwoord, zelfstandig naamwoord, persoonsvorm, voltooid deelwoord en bijvoeglijk naamwoord erin.
  • Schrijf een tekst, laat je duo hem lezen en controleren/verbeteren

Zaakvakken

  • Methode-opdrachten maken
  • Maak samen een tekening bij het onderwerp

Samen een puzzel maken, of een spelletje doen, zoals bijvoorbeeld smartgames, is natuurlijk ook goed met deze werkvorm te doen. Eén probeert de opdracht te maken terwijl de ander toekijkt en probeert te coachen.

Ook nu ben ik weer heel benieuwd hoe jullie deze werkvorm inzetten en of jullie nog aanvullingen hebben. Ik zie ze graag terug in de reacties.