Hoe mindmappen helpt bij begrijpend lezen

Hoe mindmappen helpt bij begrijpend lezen. In de klas draait begrijpend lezen allang niet meer alleen om het beantwoorden van vragen na het lezen van een tekst. Het gaat om écht begrijpen wat er staat, verbanden leggen en nieuwe informatie verwerken. In deze lesactiviteit werkten de leerlingen in tweetallen aan een tekst met gemarkeerde woorden. Wat deze les bijzonder maakte? De woorden vormden de basis voor een gezamenlijke mindmap.

De les

De leerlingen kregen een informatieve tekst waarin bepaalde woorden gemarkeerd waren. Deze woorden waren sleutelbegrippen: belangrijke termen die de kern van de tekst vormden. In tweetallen lazen de kinderen de tekst aandachtig door en bespraken ze samen wat de gemarkeerde woorden betekenden en waarom ze belangrijk waren.

Daarna gingen ze aan de slag met het maken van een mindmap. In het midden stond het hoofdonderwerp van de tekst. Daaromheen groeide een web van begrippen, uitleg en verbanden. De tweetallen gebruikten kleurtjes om categorieën aan te geven, anderen tekenden kleine icoontjes bij de woorden. Elk duo gaf op zijn eigen manier betekenis aan de tekst.

Lesbeschrijving

Doel van de les:
Leerlingen leren een tekst aandachtig lezen, sleutelbegrippen herkennen en verwerken, en verbanden leggen door middel van een mindmap.

Groep:
Groep 5 t/m 8 (aanpasbaar naar niveau)

Tijdsduur:
45-60 minuten

Benodigdheden:

• Een informatieve tekst met gemarkeerde sleutelwoorden (bijv. vetgedrukt of gemarkeerd met kleur)
• A3-papier
• Stiften of kleurpotloden

Lesverloop:

1. Introductie (10 min)
   Bespreek met de klas wat een mindmap is en waarom het helpt bij het begrijpen van een tekst. Laat eventueel een voorbeeld zien.
2. Lezen in tweetallen (10 min)
   Laat de leerlingen in tweetallen de tekst lezen. Vraag hen om extra aandacht te besteden aan de gemarkeerde woorden. Wat betekenen ze? Waarom zijn ze belangrijk?
3. Mindmap maken (25 min)
   De tweetallen maken samen een mindmap met het hoofdonderwerp van de tekst in het midden. De gemarkeerde woorden worden verwerkt in takken, met uitleg, voorbeelden of tekeningen erbij.
4. Klassikale nabespreking (10 min)
   Laat enkele tweetallen hun mindmap presenteren. Bespreek de verschillen en overeenkomsten. Wat viel op? Welke verbanden zijn gelegd?
   (Dit kan natuurlijk ook in een volgende les, zodat alle kinderen de kans krijgen om het af te krijgen.

💡 Waarom een mindmap?

Het maken van een mindmap is niet zomaar een creatieve opdracht. Het is een krachtige leerstrategie. Door de woorden uit de tekst actief te verwerken:

• Lezen leerlingen aandachtiger. Ze weten dat ze de informatie nodig hebben voor hun mindmap.
• Moeten ze nadenken over verbanden. Welke woorden horen bij elkaar? Wat is oorzaak en gevolg?
• Wordt de inhoud beter onthouden. Visuele verwerking helpt bij het opslaan van informatie in het geheugen.
• Leren ze samenwerken en overleggen. Samen beslissen wat belangrijk is, vraagt om taalgebruik en argumentatie.