Leesniveausystemen: AVI en CLIB
Het leesonderwijs in Nederland en België maakt gebruik van verschillende systemen om de leesvaardigheid van kinderen te evalueren en te bevorderen. In Nederland wordt voornamelijk het AVI-systeem gehanteerd, terwijl in België, met name in Vlaanderen, het CLIB-systeem wordt gebruikt. Hieronder volgt een uitgebreide uitleg van beide systemen.
Het AVI-systeem in Nederland
AVI staat voor Analyse van Individualiseringsvormen en is een systeem dat de technische leesvaardigheid van kinderen beoordeelt. Het richt zich op hoe vlot en nauwkeurig een kind een tekst kan lezen. Het AVI-systeem is ontwikkeld op basis van de gemiddelde leesontwikkeling van kinderen en helpt leerkrachten om het leesniveau van leerlingen te bepalen en geschikte leesmaterialen aan te bieden.
Niveau-indeling
Het huidige AVI-systeem bestaat uit twaalf niveaus, die corresponderen met de groepen in het Nederlandse basisonderwijs:
- AVI-Start: Voor beginnende lezers.
- AVI-M3: Midden groep 3.
- AVI-E3: Eind groep 3.
- AVI-M4: Midden groep 4.
- AVI-E4: Eind groep 4.
- AVI-M5: Midden groep 5.
- AVI-E5: Eind groep 5.
- AVI-M6: Midden groep 6.
- AVI-E6: Eind groep 6.
- AVI-M7: Midden groep 7.
- AVI-E7: Eind groep 7.
- AVI-Plus: Voor lezers die het niveau van eind groep 7 overstijgen.
De letters M en E staan voor respectievelijk “Midden” en “Eind” van het schooljaar, gevolgd door het groepsnummer. Deze niveaus helpen bij het selecteren van passende leesboeken die aansluiten bij het leesniveau van het kind. Op vrijwel alle kinderboeken staat het AVI-niveau vermeld, vaak op de achterflap of in het colofon.
Toetsing en Evaluatie
Scholen gebruiken AVI-toetskaarten om het leesniveau van leerlingen te bepalen. Tijdens de toets leest de leerling een tekst hardop voor, terwijl de leerkracht de leestijd en het aantal gemaakte fouten noteert. Deze beoordeling geeft inzicht in de technische leesvaardigheid van het kind en helpt bij het monitoren van de leesontwikkeling.
Het CLIB-systeem in België
In Vlaanderen, maar ook deels in Nederland, wordt de leesvaardigheid van kinderen vaak beoordeeld met behulp van het CLIB-systeem, wat staat voor Cito Leesindex voor het Basisonderwijs. In tegenstelling tot het AVI-systeem, dat zich richt op technisch lezen, ligt bij het CLIB-systeem de focus op begrijpend lezen: het vermogen van een kind om de inhoud van een tekst te begrijpen en te interpreteren.
Niveau-indeling
Het CLIB-systeem kent scores die gekoppeld zijn aan verschillende leerjaren. Deze scores geven aan hoe goed een leerling in staat is om teksten op een bepaald niveau te begrijpen. De niveaus zijn doorgaans gekoppeld aan de groepen 4 tot en met 8 in Nederland, wat overeenkomt met leerjaar 2 tot en met 6 in Vlaanderen.
Toetsing en Evaluatie
Bij het afnemen van een CLIB-toets leest de leerling een tekst en beantwoordt vervolgens vragen over de inhoud. De antwoorden geven inzicht in het begrijpend leesniveau van de leerling. Deze informatie stelt leerkrachten in staat om het leesonderwijs af te stemmen op de individuele behoeften van de leerling en om gerichte interventies te plannen om het begrijpend lezen te verbeteren.
Koppeling tussen beide niveaus
Er is geen directe één-op-één koppeling tussen AVI-niveaus en CLIB-niveaus, omdat ze verschillende leesvaardigheden meten. AVI meet technisch lezen (vlotheid en nauwkeurigheid), terwijl CLIB begrijpend lezen meet.
Toch kun je een globale vergelijking maken op basis van het gemiddelde leesniveau van leerlingen per leerjaar:
| AVI-niveau | Schooljaar (Nederland/Vlaanderen) | Geschatte CLIB-score | Schooljaar (Nederland/Vlaanderen) |
|---|---|---|---|
| AVI E5 | Eind groep 5 (Nederland) / Eind leerjaar 3 (Vlaanderen) | CLIB 2 of CLIB 3 | Groep 5 (Nederland) / Leerjaar 3 (Vlaanderen) |
📌 Belangrijk:
- Een kind kan hoger scoren op AVI dan op CLIB, omdat technisch lezen (snel lezen) niet automatisch betekent dat het kind de tekst goed begrijpt.
- Omgekeerd kan een kind een sterk begrip hebben (hoger CLIB-niveau) maar nog niet heel vlot lezen (lager AVI-niveau).
Belang van Beide Systemen
Zowel het AVI- als het CLIB-systeem spelen een cruciale rol in het leesonderwijs:
- AVI-systeem: Helpt bij het ontwikkelen van technisch lezen, wat de basis vormt voor vloeiend en accuraat lezen.
- CLIB-systeem: Richt zich op het bevorderen van begrijpend lezen, essentieel voor het interpreteren en verwerken van informatie uit teksten.
Een evenwichtige ontwikkeling van beide vaardigheden is essentieel voor de algehele leescompetentie van kinderen. Leerkrachten gebruiken de resultaten van beide systemen om het leesonderwijs te differentiëren en om passende leesmaterialen en -strategieën te selecteren die aansluiten bij de behoeften van elke leerling.
Meer Informatie
Voor meer gedetailleerde informatie over het AVI-systeem kunt u terecht op de volgende websites:
- AVI-niveau opsomming – wiki.vanjufmarjan.nl
- AVI-niveau – uitleg begrippen onderwijs – Wij-leren.nl
- AVI (onderwijs) – Wikipedia
Informatie over het CLIB-systeem is minder uitgebreid online beschikbaar is, aangezien het een specifiek instrument is.
Door zowel technisch als begrijpend lezen te evalueren en te stimuleren, dragen het AVI- en CLIB-systeem bij aan een solide leesvaardigheidsontwikkeling bij kinderen, wat essentieel is voor hun verdere educatieve succes.
Delen op social media of per email :